Je weet wat hiragana is? Katakana? Kanji? Je weet wat partikels doen in een zin? Mooi. Je bent helemaal klaar om de Japanse taal te leren. Hier lees je al hoe je jezelf kunt voorstellen in het Japans. Wacht even. Voordat we écht beginnen, is het misschien handig om te weten dat er verschillende beleefdheidsvormen in het Japans bestaan.
De basis
We beginnen met de formele (beleefde) vorm. Hier doe je (als je geen Japanner bent) het eigenlijk nooit fout mee. Dus voor nu schuif je al je kennis even aan de kant en beginnen we bij (in mijn ogen) de basis: teineigo. Heb je teineigo onder de knie, dan kun je door naar de informele vorm of de hele beleefde vorm (die we voor het gemak formeel+ noemen).
Beleefdheidsvormen
Waarom leer je niet meteen de informele vorm? Een vraag waar ik lang over heb zitten denken. Waarom? Het zit namelijk zo: leren vanuit de informele vorm is misschien ietsiepietsie makkelijker. Dat heeft alles met werkwoordsvormen en woordenboekvormen te maken. De Japanse taal werkt met lettergrepen. Je kunt het dus zien als kleine bouwblokjes die achter elkaar worden gezet. De woordenboekvorm, de basis van je bouwpakket aan werkwoorden en beleefdheidsvormen is ook (meestal) meteen de werkwoordsvorm voor een informele zin.
Ga je met vervoegingen werken, dan heb je de stam van het werkwoord nodig. In het Japans vind je die makkelijk door de laatste letter weg te strepen van de woordenboekvorm (een aantal uitzonderingen daargelaten). Leer je vanuit de informele vorm, dan is het uiteindelijk makkelijker om de werkwoorden en daarmee veel essentiële grammatica onder de knie te krijgen. Begin je met de formele vorm, dan moet je later een extra stapje leren om dit voor elkaar te krijgen.
Onbeleefde puber met een slechte dag
Waarom leren we dan niet meteen de informele vorm? Omdat ik simpelweg niet wil dat je als een onbeleefde puber op een slechte dag klinkt als je straks je eerste woorden spreekt tegen een Japanner. Japanners zijn, zoals je misschien weet, heel erg gesteld op beleefdheid en vinden het over het algemeen niet oké als je ze meteen aanspreekt alsof je zijn beste vriend bent. En zit de informele vorm er eenmaal in, dan is het dubbel zo moeilijk om over te stappen op de formele vorm.
Informeel, formeel en formeel+
Voor de duidelijkheid, dit zijn in een notendop de beleefdheidsvormen in de Japanse taal. In een notendop? Helaas, ja. Er zijn er meer. Maar hier moet je het voorlopig mee doen.
- Informeel – futsuutai – 普通体（ふつうたい）
- Formeel – teineigo – 丁寧語（ていねいご）
- Formeel+ – keigo – 敬語（けいご）
- Respectvol – sonkeigo – 尊敬語（そんけいご）
- Nederig – kenjougo – 謙譲語（けんじょうご）
Hoe herken je de teineigo?
Zinnen die in teineigo geschreven staan kun je meestal herkennen aan het einde. De meeste zinnen eindigen namelijk op desu (spreek uit: des) of masu (spreek uit: mas).